Giới lãnh đạo Châu Âu lên tiếng cảnh báo kèo nhà cái trước nguy cơ vỡ

Giới lãnh đạo kèo nhà cái đã mâu thuẫn trong tham vọng của mình, bởi mở rộng tiêu chí liên kết đồng nghĩa với xa dần nguyên tắc nền tảng ban đầu khiến kèo nhà cái sẽ đối diện với ngày càng nhiều phức tạp phát sinh và từ đó xuất hiện ý tưởng phân rã kèo nhà cái khi sự phức tạp không thể hoá giải bằng sự đồng thuận.

Và đó được xem là nguyên nhân quan trọng nhất khiến nước Anh rời bỏ kèo nhà cái – Brexit

Sự mong manh của kèo nhà cái nằm ngay trong tham vọng của lãnh đạo kèo nhà cái, chứ không phải từ một thế lực nào khác...

Trong một cuộc trả lời phỏng vấn báoFrankfurter Allgemeinehồi tháng 9/2016, Chủ tịch Nghị viện châu Âu (EP)Martin Schulzđã thừa nhận rằng, Liên minh châu Âu (kèo nhà cái) đang lâm nguy:

“Khi tôi được bầu vào Nghị viện châu Âu 22 năm trước, không bao giời tôi có thể tưởng tượng ra được kèo nhà cái có thể lâm vào tình trạng như hiện nay. kèo nhà cái đang đứng trước nguy cơ sụp đổ. Nếu chúng ta không cẩn thận, nó sẽ vỡ ra từng mảnh".

Trong khi đó, Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC)Donald Tuskcũng kêu gọi các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu đánh giá thành thật và tỉnh táo các vấn đề khó khăn của kèo nhà cái.

Tại cuộc họp ở Bratislava (Slovakia), lần đầu tiên không có nước Anh, các nhà lãnh đạo kèo nhà cái đã phải thảo luận về cách lấy lại lòng tin của người dân các nước thành viên vào cơ chế của kèo nhà cái thời hậu Brexit.

Ngày 17/11 Thủ tướngPháp Manuel Vallsđã thể hiện sự lo lắng :“kèo nhà cái có nguy cơ sụp đổ, vì vập Pháp và Đức phải có trách nhiệm lớn hơn”.

Trong khi trước đó ngày 14/11, trả lời báo giới cho biết quan điểm về việc kèo nhà cái thành lập quân đội riêng, cựu Tổng thư ký NATO Anders Fogh Rasmussen cho rằng quân đội kèo nhà cái chỉ là hổ giấy.

BBC ngày 15/11 bình luận rằng chiến thắng của ứng viênDonald Trumptrong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ sẽ tiếp thêm sức mạnh cho lực lượng chính trị theo chủ nghĩa dân tộc cực đoan, có thể gây phân rã kèo nhà cái. Qua đó cho thấy sự liên kết trong kèo nhà cái đang rất mong manh.

Tại sao một liên minh kinh tế hùng mạnh lại rơi vào tình thế nguy hiểm như vậy?

Lãnh đạo kèo nhà cái đang phải trả giá cho tham vọng quá lớn của mình

Ngược dòng lịch sử, ngay sau khi Thế chiến thứ I kết thúc vào năm 1916, Ngoại trưởng Pháp lúc đó là ông Aristide Briand đã đề xuất ý tưởng thành lập một liên hiệp Châu Âu giống như một thể chế liên bang, kiểu như Hợp chủng quốc Hoa Kỳ. Đây được xem là tầm nhìn vượt thời gian của nhà ngoại giao Pháp và cũng là nền tảng tinh thần cho việc liên kết tại Châu Âu.

Năm 1951, hai chính khách người Pháp làJean MonnetvàRobert Schumannđã xây dựng và thúc đẩy việc ký kết Hiệp ước Paris, cho ra đời Cộng đồng Than Thép châu Âu (ECSC) – tiền thân của Liên minh Châu Âu (kèo nhà cái) ngày nay.

Theo Hiệp ước Paris, sự liên kết của ECSC dựa trên nguyên tắc:“Tiến trình gắn kết châu Âu phải thông qua phát triển các quan hệ kinh tế”.

Hiệp ước Romenăm 1958 lập ra Cộng đồng Kinh tế châu Âu và Cộng đồng Năng lượng Nguyên tử châu Âu. Hiệp ước hợp nhất năm 1967 cho ra đời Cộng đồng châu Âu (EC) trên cơ sở hợp nhất ba cộng đồng trước đó của các nước Châu Âu, với tôn chỉ hoạt động tập trung vào phát triển kinh tế và nông nghiệp.

Và vớiHiệp ước Maastrichtnăm 1991, Liên minh châu Âu (kèo nhà cái) đã chính thức ra đời.

Có thể thấy rằng, các kiến trúc sư cho việc thành lập ECSC - tiền thân của kèo nhà cái - đã nhận ra mối liên kết nên tảng cho việc liên hiệp các quốc gia hình thành nên kèo nhà cái chỉ có thể là quyền lợi kinh tế và chỉ yếu tố kinh tế mới đảm bảo sự tồn tại của kèo nhà cái. Qua đó có thể nhận thấy Jean Monnet và Robert Schumann đã tìm ra nguyên tắc nền tảng cho việc liên minh tại Châu Âu.

Tuy nhiên, từ khi Hiệp ướcMaastrichtnăm 1991 được ký kết, cho ra đời kèo nhà cái thì nguyên tắc nền tảng ấy đã bị phá vỡ. Tiêu chí liên kết giữa các thành viên kèo nhà cái đã mở rộng sang nhiều lĩnh vực mới, như chính sách đối ngoại và an ninh chung, đồng thời tiến tới chính sách điều phối kèo nhà cái về người tị nạn chính trị, dân nhập cư và chống khủng bố.

Đặc biệt, khái niệmcông dân kèo nhà cáiđã hình thành và quy định về quyền công dân kèo nhà cái, cho phép người dân các nước trong kèo nhà cái được đi lại tự do giữa các quốc gia thành viên là một bước tiến mạnh mẽ.

Song cũng từ đây bắt đầu phôi thai sự phân rã, rạn nứt trong kèo nhà cái, bởi lẽ nguyên tắc đồng thuận trong cơ chế liên minh đã là rào cản đối với việc mở rộng các tiêu chí ấy.

Có thể thấy giới lãnh đạo kèo nhà cái đã mâu thuẫn trong tham vọng của mình, bởi mở rộng tiêu chí liên kết đồng nghĩa với xa dần nguyên tắc nền tảng ban đầu khiến kèo nhà cái sẽ đối diện với ngày càng nhiều phức tạp phát sinh và từ đó xuất hiện ý tưởng phân rã kèo nhà cái khi sự phức tạp không thể hoá giải bằng sự đồng thuận. Và đó được xem là nguyên nhân quan trọng nhất khiến nước Anh rời bỏ kèo nhà cái–Brexit

Theo lãnh đạo kèo nhà cái, hiện nay các nước kèo nhà cái đangchia rẽ sâu sắcvề cách thức thúc đẩy nền kinh tế của nước mình lẫn kinh tế của khu vực đồng tiền chung châu Âu (eurozone), cách thức bảo vệ an ninh châu Âu cũng như cách thức phản ứng với dòng người nhập cư đổ vào châu lục này.

Điều đó cho thấy giới lãnh đạo kèo nhà cái đang trả giá cho tham vọng quá lớn của mình.

Nguồn: baodatviet

---