10 loài kèo nhà cái tỷ lệ cá cược ăn thịt dữ dằn nhất hành tinh

Con lớn ăn con bé, con bé ăn con bé hơn, thậm chí con bé hơn cũng ăn... vậy đó, bạn hiểu ý mà, đúng không? Và ở đáy của chuỗi thức ăn là những loài kèo nhà cái tỷ lệ cá cược có vẻ chỉ cần sinh tồn bằng nước và ánh mặt trời.

Nhưng thiên nhiên chưa bao giờ đơn giản. Bởi vì giữa những tán lá yên bình đầy vẻ vô hại đó là cả sự dịch chuyển của các loài ăn thịt, chúng không chỉ ăn thịt (để có được chất dinh dưỡng cần thiết không có được từ đất), mà  còn sử dụng những phương tiện săn mồi quỷ quyệt và sáng tạo để gài bẫy con mồi.

kèo nhà cái tỷ lệ cá cược bẫy ruồi Venus

Có lẽ loài kèo nhà cái tỷ lệ cá cược nổi tiếng nhất trong nhóm kèo nhà cái tỷ lệ cá cược ăn thịt, kèo nhà cái tỷ lệ cá cược ăn thịt côn trùng đầy tính biểu tượng này thuộc chi gọng vó và thành thục hơn bạn tưởng rất nhiều.

Lá của kèo nhà cái tỷ lệ cá cược này có phần đóng mở như bộ hàm có có bản lề, vòng quanh là những chiếc "răng" gai nhọn quanh rìa lá, cùng với nhiều sợi lông cực kỳ nhạy cảm. Khi một con côn trùng đậu xuống và chạm vào những sợi lông này, cái bẫy sẽ đóng lại.

Con mồi quằn quại giãy giụa kích thích kèo nhà cái tỷ lệ cá cược tiết ra các enzyme để tiêu hóa con côn trùng trong vài ngày.

Loài kèo nhà cái tỷ lệ cá cược này có cấu trúc tinh tế đến mức nó có thể xác định những kích thích không phải là con mồi, ví dụ như hạt mưa rơi.

NGUỒN HÌNH ẢNH,GETTY IMAGES

Loài kèo nhà cái tỷ lệ cá cược bẫy ruồi có cấu trúc tinh tế đến mức nó có thể xác định những kích thích không phải là con mồi, ví dụ như hạt mưa rơi

kèo nhà cái tỷ lệ cá cược nắp ấm vàng

Họ hàng nhà kèo nhà cái tỷ lệ cá cược ăn thịt còn có kèo nhà cái tỷ lệ cá cược nắp ấm - vì hình dạng của chúng - sử dụng những chiếc lá được điều chỉnh thành cấu trúc hình ống để lừa côn trùng vào, sau đó bẫy chúng và ăn thịt.

kèo nhà cái tỷ lệ cá cược nắp ấm vàng có ở miền nam nước Mỹ, loài kèo nhà cái tỷ lệ cá cược này là ví dụ điển hình cực kỳ ấn tượng của loài kèo nhà cái tỷ lệ cá cược ăn thịt, và có thể mọc cao đến một mét.

Côn trùng bị quyến rũ vì màu sắc rực rỡ, và vì mật hoa của kèo nhà cái tỷ lệ cá cược có chất độc khiến côn trùng tê liệt. Thành ống của hoa có sáp, khiến côn trùng sẽ trượt xuống đáy ống, nơi dịch tiêu hóa sẽ nhanh chóng tiêu diệt chúng.

NGUỒN HÌNH ẢNH,GETTY IMAGES

Côn trùng bị quyến rũ vì màu sắc rực rỡ của kèo nhà cái tỷ lệ cá cược và vì mật hoa, thứ cũng chứa chất độc khiến chúng tê liệt

kèo nhà cái tỷ lệ cá cược nắp ấm Nepenthes Rajah

Thành viên này của chi nắp ấm còn được biết đến với tên gọi "chiếc cốc của khỉ", vì người ta từng thấy loài linh trưởng uống nước từ lá kèo nhà cái tỷ lệ cá cược này khi khát.

kèo nhà cái tỷ lệ cá cượcnepenthes rajahmọc ở đảo Borneo là một trong những loài kèo nhà cái tỷ lệ cá cược ăn thịt lớn nhất hành tinh.

Loài kèo nhà cái tỷ lệ cá cược chết người này có thể mọc dài đến sáu mét, có thể trữ đến ba lít nước, và hai lít rưỡi dung dịch tiêu hóa. Kích cỡ khổng lồ cho thấy loài kèo nhà cái tỷ lệ cá cược này không chỉ ăn thịt các động vật không xương sống: như ếch nhái, thằn lằn, chim chóc và thậm chí chuột cũng bị lừa vào thân kèo nhà cái tỷ lệ cá cược, và bị tiêu hóa bằng dịch axit.

Loài kèo nhà cái tỷ lệ cá cược này còn phát triển mối quan hệ cộng sinh khác thường với loài chuột chù núi. Chuột chù ăn mật hoa của kèo nhà cái tỷ lệ cá cược và thải phân vào ấm kèo nhà cái tỷ lệ cá cược, giúp kèo nhà cái tỷ lệ cá cược này có được lượng nitrogen cần thiết.

NGUỒN HÌNH ẢNH,GETTY IMAGES

Loài kèo nhà cái tỷ lệ cá cược chết chóc này có thể mọc cao đến 6m và có thể trữ ba lít nước cùng hai lít rưỡi dịch tiêu hóa

kèo nhà cái tỷ lệ cá cược gọng vó lùn pulchella (Drosera Pulchella)

Trái ngược với kèo nhà cái tỷ lệ cá cượcrajahđầy quyền năng là loài kèo nhà cái tỷ lệ cá cược gọng vó pulchella bé nhỏ, hay còn được gọi là kèo nhà cái tỷ lệ cá cược gọng vó lùn, có mặt ở miền tây nam nước Úc.

Loài kèo nhà cái tỷ lệ cá cược này chỉ có rộng 15-20mm, nhưng chúng là loài kèo nhà cái tỷ lệ cá cược ăn thịt hung hãn. Chúng dụ dỗ con mồi bằng cách tiết ra dịch chất có vị ngọt từ các đầu tua nằm cuối lá. Cách này sẽ khiến côn trùng bị dính vào rất nhanh trước khi các đầu tua co lại và phủ lên con côn trùng dịch nhầy. Sau đó con côn trùng sẽ dần bị tiêu hóa trong vài tuần.

kèo nhà cái tỷ lệ cá cược rong bắt mồi nổi cỡ lớn

kèo nhà cái tỷ lệ cá cược rong bắt mồi sử dụng phương thức hoàn toàn khác để bẫy con mồi.

Loài kèo nhà cái tỷ lệ cá cược này có mặt ở ao, hồ và suối, với các sợi lông tơ "kích thích" trên bề mặt bọng (là những túi rỗng nhỏ) sẽ bắt dính khi con mồi trôi qua. Tất cả hành động này chỉ diễn ra trong vài phần triệu giây - nhanh gấp 100 lần so với kèo nhà cái tỷ lệ cá cược bắt ruồi Venus.

Có mặt ở miền đông nam Hoa Kỳ, kèo nhà cái tỷ lệ cá cược rong bắt mồi nổi cỡ lớn, đúng như tên gọi, là một trong những loài lớn nhất, với tua mọc dài đến hai mét. Trong thực tế, kích cỡ của kèo nhà cái tỷ lệ cá cược này đe dọa các loài kèo nhà cái tỷ lệ cá cược và côn trùng bản địa, vì loài kèo nhà cái tỷ lệ cá cược ăn thịt xâm lấn này chiếm phần lớn diện tích mặt nước.

NGUỒN HÌNH ẢNH,GETTY IMAGES

kèo nhà cái tỷ lệ cá cược rong bắt mồi nổi cỡ lớn có thể bắt con mồi với tốc độ nhanh gấp 100 lần kèo nhà cái tỷ lệ cá cược bắt ruồi Venus

Bụi kèo nhà cái tỷ lệ cá cược bắt ruồi Gorgon’s Dewstick

Trong khi một số loài kèo nhà cái tỷ lệ cá cược ăn thịt, như kèo nhà cái tỷ lệ cá cược bắt ruồi Venus, trông có vẻ đáng sợ thì một số khác lại bẫy con mồi bằng vẻ ngoài vô hại.

Có mặt ở tỉnh Western Cape ở Nam Phi, loài kèo nhà cái tỷ lệ cá cược bụi có lá mảnh mai này có vẻ ngoài khiến người ta bị đánh lừa. kèo nhà cái tỷ lệ cá cược này còn được gọi là bụi kèo nhà cái tỷ lệ cá cược bắt ruồi, vì nó có những "xúc tu" với chất nhầy dính để bắt con mồi.

Nhưng loài kèo nhà cái tỷ lệ cá cược này không ăn côn trùng. Thay vào đó, nó sẽ đợi loài bọ nhảy trên kèo nhà cái tỷ lệ cá cược có tên là bọ sát thủ (Pameridea roridulae) đến ăn con mồi, và loài kèo nhà cái tỷ lệ cá cược này sẽ tận hưởng chất dinh dưỡng có trong dịch chất mà loài bọ này làm rơi lại.

kèo nhà cái tỷ lệ cá cược nắp ấm Albany

Có mặt ở miền Tây Úc (kèo nhà cái tỷ lệ cá cược này còn có tên gọi kèo nhà cái tỷ lệ cá cược nắp ấm Tây Úc), kèo nhà cái tỷ lệ cá cược nắp ấm Albany là một loài kèo nhà cái tỷ lệ cá cược độc đáo trong số các kèo nhà cái tỷ lệ cá cược ăn thịt.

Đây là loài kèo nhà cái tỷ lệ cá cược duy nhất trong giống kèo nhà cái tỷ lệ cá cược bắt mồi nắp ấm (cephalotus), người ta cho rằng kèo nhà cái tỷ lệ cá cược này là ví dụ điển hình của quá trình tiến hóa hội tụ, nghĩa là nó phát triển những đặc tính tương tự với các sinh vật khác mà không có liên hệ họ hàng gì.

Trong thực tế, loài kèo nhà cái tỷ lệ cá cược này có họ gần với bắp cải và hoa hồng hơn so với những kèo nhà cái tỷ lệ cá cược nắp ấm khác. Nhưng cũng như chúng, kèo nhà cái tỷ lệ cá cược nắp ấm này có lá dạng ống - hay còn gọi là "ấm" - với nắp đậy tránh mưa. Côn trùng bị lừa vào bên trong, vì màu sắc đỏ và trắng, nhưng những cái răng sắc nhọn như gai dọc viền ấm không cho chúng quay trở ra. Cuối cùng chúng trượt xuống đáy ấm, và sau đó bị tiêu hóa trong bể enzyme.

NGUỒN HÌNH ẢNH,GETTY IMAGES

Loài kèo nhà cái tỷ lệ cá cược này có họ gần với bắp cải và hoa hồng hơn các loại kèo nhà cái tỷ lệ cá cược nắp ấm khác

kèo nhà cái tỷ lệ cá cược dứa Brocchinia Reducta

Họ dứa cảnh là họ kèo nhà cái tỷ lệ cá cược trong đó có quả thơm cũng như một số loại kèo nhà cái tỷ lệ cá cược cảnh trồng trong nhà phổ biến và nhiều màu sắc. Nhưng trong số họ hàng cũng có vài loài ăn thịt.

Có ba loại kèo nhà cái tỷ lệ cá cược dứa ăn thịt, trong đó có kèo nhà cái tỷ lệ cá cược dứabrocchinia reductamọc ở Nam Mỹ.

Cũng như các kèo nhà cái tỷ lệ cá cược họ dứa khác, phần thân lá cuộn như dạng hoa hồng là nơi chứa nước. Hình dạng giống như hoa này được cho là để thu hút côn trùng, cùng với lớp chất bọc lá phản chiếu tia UV trong ánh sáng.

Và để ăn chắc, kèo nhà cái tỷ lệ cá cược này còn có mùi thơm ngọt ngào, quyến rũ mời gọi bữa tối của nó lại gần. Côn trùng bị dụ lại gần sau đó sẽ bị bẫy vào trong, trói chặt và dìm chết, sau đó phân hủy thành món "súp dinh dưỡng."

kèo nhà cái tỷ lệ cá cược bình hổ mang [Cobra Lily]

Họ hàng này của kèo nhà cái tỷ lệ cá cược nắp ấm có tên như vậy vì hình dạng cực kỳ giống với chiếc đầu dẹt của rắn hổ mang.

Chiếc lá chẽ đôi càng làm rõ nét thêm tưởng tượng về loài rắn, vì nó có khả năng tương tự như răng nanh hoặc lưỡi.

Tương tự, loài kèo nhà cái tỷ lệ cá cược này sử dụng mật để thu hút các loài côn trùng không nghi ngờ gì, nhưng nó còn che giấu một mẹo quỷ quyệt khác.

Phần trong mờ trên chiếc nắp bên trên thân ấm khiến côn trùng nghĩ đó là đường trở ra an toàn. Nhưng nỗ lực tháo chạy yếu ớt của côn trùng chỉ khiến nó giãy giụa thêm và kiệt sức nhanh hơn.

Không giống các loài kèo nhà cái tỷ lệ cá cược săn mồi khác, kèo nhà cái tỷ lệ cá cược bình hổ mang sản xuất ra vi khuẩn - thay vì enzyme tiêu hóa - để phân hủy con mồi và tiêu hóa chúng.

NGUỒN HÌNH ẢNH,GETTY IMAGES

Họ hàng này của kèo nhà cái tỷ lệ cá cược nắp ấm có tên dựa vào vẻ ngoài cực kỳ giống với chiếc đầu bẹt của rắn hổ mang

kèo nhà cái tỷ lệ cá cược lá móc kép Triphyophyllum Peltatum

Là ứng viên tiềm năng cạnh tranh với kèo nhà cái tỷ lệ cá cược nắp ấmnepenthes rajahtranh danh hiệu kèo nhà cái tỷ lệ cá cược ăn thịt lớn nhất thế giới, kèo nhà cái tỷ lệ cá cược lá móc képTriphyophyllum peltatumcó thể mọc những sợi tua dài đến 50m và dày 10cm.

Loài kèo nhà cái tỷ lệ cá cược cực kỳ hiếm này thực sự gây nhiều tò mò và sở thích ăn thịt của nó chỉ mới được biết đến sau 50 năm người ta phát hiện ra nó.

Là loài kèo nhà cái tỷ lệ cá cược bản địa ở Tây Phi, loài kèo nhà cái tỷ lệ cá cược sành sỏi này có vòng đời phức tạp. Trước khi nở hoa, kèo nhà cái tỷ lệ cá cược sản sinh ra một sợi xoắn tua giống như lá nhưng có bề mặt dính để bẫy và hấp thụ côn trùng.

Nhưng sau kỳ nở hoa, loài kèo nhà cái tỷ lệ cá cược này rời bỏ thói quen bắt mồi và phát triển thành một dạng kèo nhà cái tỷ lệ cá cược dây leo không ăn thịt.

Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Earth.

---