kèo nhà cái Bài văn bị điểm 4 vì coi mèo là... bạn

Một bài văn được nhà phê bình Phạm Xuân Nguyên đánh giá "xúc động vì lời lẽ chân thực và giản dị" lại bị cô giáo đánh giá là "lạc đề" và cho điểm 4.

Nguyên nhân là do đề bài yêu cầu viết về:"Người bạn ấy sống mãi trong lòng kèo nhà cái" và cậu bé đã viết về một con mèo.

Con Miu xấu số!

Năm nay bố mẹ cho kèo nhà cái về ở hẳn nhà bà ngoại và chuyển đến học ở Trường ĐN. Xa trường cũ QM sau 7 năm học, kèo nhà cái cũng buồn lắm. Nhiều khi ngồi học mà những thằng bạn trong nhóm “G5” cứ hiện lên trong đầu óc kèo nhà cái. kèo nhà cái nhớ thằng Phương ma lanh, lúc nào cũng ăn mặc gọn gẽ như người lớn, luôn đầu têu đủ trò, được cái học hành cũng chẳng đến nỗi nào. Cả một mùa hè, cậu ta toàn nói dối xin được tiền bố mẹ đi học bơi ở Công viên Tuổi trẻ, nhưng chỉ là để đãi bọn kèo nhà cái ăn kem. Còn thằng Quỳnh hiền lành, nhút nhát, toàn bị đám con gái trong lớp bắt nạt. Thằng Quân học thì lười, mà chỉ mong sinh nhật để bố mẹ tặng quà. Thằng Dụ to xác nhất lớp, tốt bụng, nhưng đầu óc thì u mê, có mấy câu hỏi kiểm tra môn đạo đức mà học mãi không thuộc… Rồi còn mấy đứa con gái cùng lớp, hay ăn quà, miệng lúc nào cũng bóng nhẫy, nhưng mà cũng tình cảm.

Lần kèo nhà cái nghịch, vẽ bậy lên áo đứa bạn ngồi bàn trước, bị cô giáo phạt đuổi học một buổi, thế mà chúng nó cũng bày đặt thăm hỏi, thư từ… Mỗi lần kèo nhà cái buồn, nhớ trường cũ, bạn cũ, bà kèo nhà cái thường lẩm bẩm như vẫn cầu kinh buổi sáng: “Rồi tất cả sẽ quen dần thôi cháu ạ, cháu sẽ có bạn mới ở Trường ĐN, bạn bè có ai ở bên nhau mãi được đâu…”.

Bà kèo nhà cái nói đúng. Mấy hôm đầu, bài vở ít, chúng kèo nhà cái còn “chát chít” với nhau. Bây giờ đứa nào cũng phải lo học hành, kèo nhà cái cũng ít nghĩ tới chúng nó hơn. Cô giáo văn bảo về nhà viết bài “người bạn ấy sống mãi trong lòng kèo nhà cái”, kèo nhà cái cũng chẳng muốn viết riêng về một đứa nào trong đám bạn học cũ cả. Mà chúng nó đều sống nhăn nhở cả đấy. Tự nhiên kèo nhà cái nhớ đến con mèo xấu số của nhà kèo nhà cái. Nó đã chết cách đây gần một năm, trong một đêm mùa Đông.

Dạo ấy, khu tập thể của chúng kèo nhà cái không biết lũ chuột từ đâu kéo về mà nhiều thế. Gia đình kèo nhà cái sống trong một căn hộ trên tầng 4 của một dãy nhà lắp ghép cũ kỹ. Ban ngày, chuột leo trèo trên ống nước, trên sân thượng, ban đêm chúng đuổi cắn nhau chí chóe trên bể treo đựng nước, cả nhà kèo nhà cái mất ngủ vì chuột. Cuối cùng mẹ kèo nhà cái quyết định nuôi mèo.

Sợ nhà kèo nhà cái không biết chăm mèo “mẫu giáo”, bà kèo nhà cái mang cho toàn mèo nhỡ. Vì không quen được với chủ mới, cả 3 con mèo trước đều chỉ ở nhà kèo nhà cái được mấy hôm rồi đi mất tăm, mất tích. Chỉ có con mèo thư tư là ở lại. kèo nhà cái nhớ, hôm bà ngoại kèo nhà cái mang đến, nó chỉ nhỏ bằng nắm tay. Bà kèo nhà cái bảo đây là giống mèo tam thể, vì nó có ba màu trắng, vàng và đen. Mấy hôm đầu, nó còn nhút nhát, cứ trốn biệt dưới gầm tủ lạnh, kèo nhà cái phải gọi “miu, miu” mãi nó mới chịu chui ra. Rồi cũng quen, cả nhà kèo nhà cái gọi nó là con “Miu”.

Nhà kèo nhà cái có 4 người: bố mẹ kèo nhà cái, anh trai kèo nhà cái và kèo nhà cái. Từ hôm có con Miu, nhà kèo nhà cái như có thêm một thành viên nữa. Mẹ kèo nhà cái lại thêm một việc: hàng tuần mua cá cho Miu. Còn kèo nhà cái nhận nhiệm vụ ngày hai lần dằm nhỏ cá trộn với cơm cho Miu ăn và thay chậu xỉ than hàng ngày. Bố mẹ kèo nhà cái đi làm, vắng nhà từ sáng đến tối. Anh trai kèo nhà cái cũng suốt ngày hết học ở trường, lại học ôn thi ở ngoài. Chỉ có kèo nhà cái với con Miu ở nhà nhiều nhất.

Suốt từ năm kèo nhà cái học lớp 1 đến lớp 5, ngày nào cũng vậy, hễ nghe tiếng bước chân kèo nhà cái đi học về là Miu lại chạy ra, miệng kêu “meo, meo”, dụi đầu vào chân kèo nhà cái, ra cái vẻ nhớ nhung lắm. Những hôm bị điểm kém, sợ bố mẹ mắng, đi học về kèo nhà cái buồn thiu, con Miu như cũng muốn chia sẻ, cứ quanh quẩn bên kèo nhà cái. Còn những hôm kèo nhà cái được cô giáo khen, về nhà với bộ mặt tươi tỉnh, Miu cũng xăng xớn chạy ra, chạy vào, cứ y như là nó cũng được cô cho điểm cao vậy.

Cứ thế suốt 5 năm trời, kèo nhà cái và con Miu cứ quấn quýt bên nhau. Có hôm hè, nắng nóng như lửa, kèo nhà cái đi Công viên Lênin, vớt được cả một xâu cá nổi, con Miu được cả tuần no nê. Có hôm vào nửa đêm, con Miu cứ chạy ra, chạy vào, kêu toáng toàng. Cả nhà kèo nhà cái phải thức dậy. Thì ra Miu vừa lập chiến công, săn được một con chuột nhắt, muốn khoe chiến lợi phẩm.

kèo nhà cái nhớ một lần, vào lúc xẩm tối, nghe tiếng mèo hoang ở dưới đất, con Miu đứng trên ban-công nhà kèo nhà cái cũng cất tiếng kêu, nghe não nề khác thường. Rồi nó bỏ nhà đi bụi đời mất cả tuần. Mẹ kèo nhà cái bảo có lẽ nó đã bị bán cho cửa hàng “tiểu hổ”, nhà mình phải tìm con mèo khác thôi, không thì lũ chuột lại kéo đến. kèo nhà cái thì bảo chắc nó chỉ đi đâu mấy hôm, rồi nó lại về.

Và con Miu về thật. Chỉ có mấy ngày xa kèo nhà cái mà trông nó thiểu não quá chừng. Lông nó xù xì, người nó gầy tong teo, mặt mày ủ rũ ra chừng cũng biết ăn năn, hối lỗi. kèo nhà cái phải mang xà phòng kỳ cọ cho nó mất cả buổi, rồi cho ăn bù mấy hôm, Miu mới lấy lại phong độ.

Đợt rét đậm cuối năm ngoái, không hiểu sao, con Miu bỏ ăn suốt cả tuần. kèo nhà cái lấy cá trong tủ lạnh, nướng lại trên bếp ga, đặt trước mặt, nó lắc đầu. kèo nhà cái lấy sữa “Vinamilk” đun nóng cho nó uống, nó cũng quay mặt đi. Nó cứ tập tễnh, xiêu vẹo bước đi từng bước khó nhọc, với bộ mặt nhăn nhó đáng thương.

kèo nhà cái hiểu là nó đang cầu cứu "Hãy làm cho kèo nhà cái bớt đau đi". kèo nhà cái thương nó đến phát khóc, gọi 1080 hỏi địa chỉ bệnh viện mèo, nhưng chỉ nhận được câu trả lời “Cậu bé ơi, mèo là loài vật sống dai lắm, nó ốm vài hôm rồi mai kia nó lại khỏi. Mà đến người ốm đây còn chưa đủ bệnh viện nữa là…”. kèo nhà cái cứ sùi sụt ôm lấy nó, còn con Miu thì cứ nằm bất động, đôi mắt nhìn vào xa xăm...

kèo nhà cái nhớ như in cái buổi sáng mùa Đông đáng ghét ấy. Mẹ kèo nhà cái bảo con Miu chết rồi. kèo nhà cái bật dậy, nhìn con Miu nằm bất động trong cái thùng giấy lót vải rồi òa khóc. Mẹ kèo nhà cái bỏ nó vào túi nhựa. kèo nhà cái bảo để kèo nhà cái mang nó đi chôn. Mẹ bảo tìm đâu ra chỗ chôn mèo ở cái khu tập thể này, đến mấy cái gốc cây bằng lăng cũng bị rải bê tông hết rồi, không biết có nước nào có nghĩa trang mèo hay không. Rồi mẹ mang nó xuống cái xe rác ở đầu nhà tập thể.

kèo nhà cái đã vào lớp 8. Bà kèo nhà cái lại mang cho nhà kèo nhà cái con mèo khác, nhưng kèo nhà cái chẳng bao giờ quên được đôi mắt đờ đẫn của con Miu nhìn kèo nhà cái trong cái đêm mùa Đông năm ngoái với những đợt gió cứ mang hơi lạnh về từ những miền xa lắc, xa lơ...

Một người bạn đã gửi cho nhà phê bình Phạm Xuân Nguyên bài văn trên với lời nhắn sau:

"kèo nhà cái gửi ông bài tập làm văn của con trai kèo nhà cái, học lớp 8, đề bài cô giáo cho là “Người bạn ấy sống mãi trong lòng kèo nhà cái”. Trước khi làm bài, nó cũng đã hỏi kèo nhà cái và kèo nhà cái đã gợi ý cho nó viết về con mèo. kèo nhà cái cũng đã cho nó tham khảo bài văn viết về con chó, được người Việt mình truyền tụng như là bài văn hùng biện nhất mọi thời đại!.

Cô giáo cho nó điểm 4 với lời phê: “Lạc đề, Người ấy sống mãi trong lòng kèo nhà cái”, không có phần mở bài”. Cậu con kèo nhà cái có vẻ buồn. kèo nhà cái bảo nó đừng cay cú điểm chác. Nhưng thực sự kèo nhà cái cũng thấy có lỗi với nó. Mong ông đọc qua và cho kèo nhà cái lời khuyên. kèo nhà cái vẫn nghĩ lẽ ra cô giáo có thể cho nó 5, 6 điểm”.

Phạm Xuân Nguyên.

---