Đức và Israel tranh chấp kèo nhà cái nhận định của Kafka

Khám phá tỷ lê kèo 03 Tháng mười hai 2009 Lượt xem: 1085

Đức và Israel tranh chấp bản thảo kèo nhà cái nhận định Franz Kafka (1883-1924) là nhà văn nổi tiếng thế giới và có tính cách khác thường.

Sinh thời, ông không muốn xuất bản các tác phẩm của mình và từng yêu cầu một người bạn là Max Brod đốt tất cả bản thảo. Song Brod đã làm trái ý nguyện đó và giờ đây, một phần trong số những bản thảo văn học kèo nhà cái nhận định trở thành đối tượng tranh chấp giữa Đức và Israel.

Franz Kafka sinh ra trong một gia đình Do Thái nói tiếng Đức ở Prague (CH Czech). Trước khi qua đời, ông yêu cầu đốt toàn bộ bản thảo kèo nhà cái nhận định mình và Max Brod được giao phần việc này. Thế nhưng, Brod không giữ lời hứa. Ông trao những trang bản thảo đó cho thư ký kèo nhà cái nhận định mình là Esther Hoffe và bà này đã bán đi một ít. Phần còn lại, Hoffe chuyển cho các con gái và chính những bản thảo đang được cất giữ trong két sắt ở Zurich (Thụy Sĩ) đó là tâm điểm kèo nhà cái nhận định cuộc tranh chấp.

Thư viện Quốc gia Israel tuyên bố họ có quyền đối với những kèo nhà cái nhận định nói trên và đã đưa vấn đề ra tòa. Thư viện này còn muốn sở hữu các kèo nhà cái nhận định mà Hoffe đã bán và đang được trưng bày tại Bảo tàng Văn học hiện đại ở Marbach, Đức, trong đó có cuốn tiểu thuyết nổi tiếng The Trial. Ông Ulrich Raulff, Giám đốc Trung tâm Tư liệu văn học tại Bảo tàng Văn học hiện đại, đã có cuộc chuyện trò với báo giới về vụ việc này.

* Một số bản thảo kèo nhà cái nhận định đã được cất giữ trong két sắt ở Zurich từ năm 1956. Kể từ bấy đến nay không ai mở két sắt đó ra hay sao?

- Esther Hoffe, chủ nhân kèo nhà cái nhận định nó, có thể đã quan tâm rất sát sao. Ngoài bà ấy ra, không ai có thể tiếp cận được.

Đức và Israel tranh chấp bản thảo kèo nhà cái nhận định_0

Max Brod là người bạn lâu năm kèo nhà cái nhận định

* Giờ đang diễn ra tranh chấp giữa Israel với người thân kèo nhà cái nhận định Hoffe về những bản thảo này. Israel muốn giành quyền giữ các bản thảo đã được tặng cho bà Hoffe. Theo quan điểm kèo nhà cái nhận định ông thì đòi hỏi đó có chính đáng không?

- Ta phải phân biệt rạch ròi mọi việc. Các bản thảo kèo nhà cái nhận định là món quà mà Max Brod đã tặng cho Esther Hoffe. Max Brod đã nghiên cứu luật và ông làm việc đó một cách đúng đắn. Đây không phải chuyện thừa kế mà đơn giản là một món quà. Thủ tục này đã được một tòa án Israel công nhận là hợp pháp hồi đầu thập niên 1970. Năm 1974, phán quyết tương tự đã được ban hành. Theo đó, Esther Hoffe là người sở hữu hợp pháp các bản thảo đó kèo nhà cái nhận định. Do vậy, bà ấy có quyền quyết định về chúng, ví như đem bán đấu giá tại hãng Sotheby’s hồi năm 1988. Max Brod viết trong di chúc rằng Esther Hoffe được thừa kế các bản thảo kèo nhà cái nhận định còn sau đó, bà ấy chuyển cho con mình lại là chuyện khác. Tính hợp pháp của cuộc chuyển giao cuối cùng này hiện đang là đối tượng tranh cãi tại một tòa án gia đình ở Jerusalem. Song đây lại là một chuyện khác nữa và chẳng ai có thể làm được gì với các bản thảo kèo nhà cái nhận định.

* Bảo tàng Văn học hiện đại có vai trò gì trong vụ kiện này không?

- Chúng tôi có đại diện luật pháp nhưng không phải là chủ thể trong vụ kiện này. Chừng nào mọi việc được giải quyết rốt ráo thì chúng tôi sẽ mua lại các bản thảo. Chúng tôi vẫn lưu ý rằng Max Brod, Esther Hoffe và các con gái của bà ấy luôn nói bảo tàng ở Marbach là nơi tốt nhất để giữ các bản thảo kèo nhà cái nhận định.

Đức và Israel tranh chấp bản thảo kèo nhà cái nhận định_1

Bảo tàng Văn học hiện đại ở Marbach (Đức)

* Chứ đó không hoàn toàn là quan điểm kèo nhà cái nhận định?

- Vâng. Như chúng ta đã thấy, việc chuyển giao các tác phẩm kèo nhà cái nhận định là hành động tặng quà mang tính cá nhân, chứ không phải vấn đề pháp luật. Nếu phía Israel đưa các bản thảo kèo nhà cái nhận định ra tranh cãi thì theo tôi, việc đó chỉ càng làm tăng kịch tính cho vụ kiện và tạo áp lực lên tòa án.

* Bảo tàng Văn học hiện đại đặc biệt quan tâm tới những gì trong di sản kèo nhà cái nhận định Max Brod?

- Trước hết, bản thân Max Brod là nhà văn kiêm nhạc sĩ có vai trò quan trọng (trong việc nghiên cứu về Kafka). Hơn nữa, nhân vật này khiến chúng tôi quan tâm vì ông ấy gắn kết với khung cảnh văn học Prague. Chưa kể, Brod còn là một người bạn Kafka. Di sản kèo nhà cái nhận định Brod gồm các cuốn nhật ký viết về thời kỳ đầu tình bạn kèo nhà cái nhận định họ, qua đó có thể bộc lộ nhiều thông tin về Kafka.

Thu Trang- Tổng hợp.