"Không thể đổi tên hoặc sáp nhập tùy tiện để "lên đời" thành đại kèo nhà cái"

"Vì nhiều lý do, các đại kèo nhà cái đa lĩnh vực có xu hướng tồn tại dưới dạng "liên hiệp các trường đại kèo nhà cái chuyên ngành", mô hình "không giống ai" trên thế giới nên đại kèo nhà cái không có sức mạnh tổng hợp".

Trên đây là ý kiến của Tiến sĩ Lê Viết Khuyến, Phó chủ tịch Hiệp hội các trường đại kèo nhà cái, cao đẳng Việt Nam về mô hình "trường đại kèo nhà cái" và "đại kèo nhà cái" hiện nay.

Mô hình "không giống ai"

Theo chuyên gia này, từ năm 1993, Nhà nước chủ trương xây dựng các đại kèo nhà cái đa lĩnh vực, dựa trên nguyên tắc gom một số cơ sở giáo dục đại kèo nhà cái chuyên ngành có trên cùng một địa bàn.

Như đề xuất ban đầu, tất cả các đại kèo nhà cái đa lĩnh vực phải được tổ chức như một chỉnh thể thống nhất, đặc biệt trong lĩnh vực đào tạo, với một hệ thống quản trị 3 cấp là: Đại kèo nhà cái (University), trường (College) và khoa (Deparment), tức là theo mô hình các University của Hoa Kỳ.

Nhà nước cũng cần có quy định cụ thể các tiêu chí của loại hình "đại kèo nhà cái" (Ảnh: Đ. Ngọc).

Tuy nhiên, quá trình triển khai lại không phải như vậy. Vì nhiều lý do khác nhau, tất cả các đại kèo nhà cái đa lĩnh vực được thành lập ngay từ đầu đã có xu hướng tồn tại dưới dạng "liên hiệp các trường đại kèo nhà cái chuyên ngành", một mô hình "không giống ai" trên thế giới.

Sở dĩ nói mô hình không giống ai bởi các trường thành viên vẫn hoạt động gần như độc lập, không phối hợp với nhau, trước hết là về mặt đào tạo, nên đại kèo nhà cái không có được sức mạnh tổng hợp như mong đợi.

Do đó, TS Lê Viết Khuyến cho rằng, Chính phủ cần sớm ban hành Nghị định mới cho các Đại kèo nhà cái Quốc gia và Đại kèo nhà cái vùng, trong đó quy định các đại kèo nhà cái này phải thay đổi cơ cấu theo hướng chuyển đổi từ mô hình Liên hiệp các trường đại kèo nhà cái chuyên ngành qua mô hình Đại kèo nhà cái đa lĩnh vực đích thực.

Trước những ý kiến của dư luận về việc rối trong cách gọi tên các khái niệm này, ông Khuyến cho rằng, trong các luật về giáo dục của Việt Nam đều khẳng định có 3 loại cơ sở giáo dục đại kèo nhà cái là đại kèo nhà cái (University), kèo nhà cái viện (Academy/Institute) và trường đại kèo nhà cái (College) nhưng không định nghĩa rõ các loại hình này như ở luật giáo dục của nhiều quốc gia khác.

"Điểm bất hợp lý là khi dịch ra tiếng Anh tất cả các trường đại kèo nhà cái đều tự nhận là University trong khi ở nhiều nước, việc sử dụng tên gọi tiếng Anh (University, College, Academy/Institute) lại được Chính phủ quản lý rất chặt chẽ.

"Việt Nam cũng nên có thói quen quản lý như vậy để tránh hiểu nhầm về loại hình của các trường đại kèo nhà cái.

Nhà nước cũng cần có quy định cụ thể các tiêu chí của loại hình "đại kèo nhà cái" và nếu trường nào đạt được các tiêu chí đó thì đương nhiên được mang danh hiệu "đại kèo nhà cái" (University)" - ông Khuyến nói.

Không thể đổi tên hoặc sáp nhập các cơ sở giáo dục khác đẳng cấp với nhau một cách tùy tiện (Ảnh: M. Hà).

Không thể đổi tên hoặc sáp nhập tùy tiện

Trao đổi với PV Dân trí, Tiến sĩ Nguyễn Thị Kim Phụng, nguyên Vụ trưởng Vụ Giáo dục đại kèo nhà cái, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Giám đốc Trung tâm Kiểm định chất lượng giáo dục Thăng Long - CEA Thăng Long cho rằng, việc chuyển "trường đại kèo nhà cái" thành "đại kèo nhà cái" là tất yếu và phù hợp với xu thế hiện nay.

Cụ thể, việc "lên đời" là con đường phù hợp với các trường đại kèo nhà cái đã có bề dày hoạt động, đã xây dựng được uy tín, thương hiệu trong xã hội; hoạt động đã bao phủ tới nhiều lĩnh vực và có ít nhất từ 3 lĩnh vực trở lên; có quy mô đào tạo tương đối lớn, lực lượng giảng viên hùng hậu và có trình độ cao, phát triển đào tạo sau đại kèo nhà cái...

Còn đối với những trường nhỏ, nếu muốn phát triển thành Đại kèo nhà cái thì chỉ có liên kết với nhau là con đường ngắn nhất nhưng cũng rất khó thành công.

Nếu có nhu cầu, điều kiện phát triển thành đại kèo nhà cái thì phải có chiến lược, kế hoạch chi tiết để đầu tư hiệu quả và việc phát triển thành đại kèo nhà cái phải để thực hiện mục đích hoạt động hiệu quả và chất lượng tốt hơn, không phải là vấn đề vị thế hay tên gọi.

TS Lê Viết Khuyến cũng thừa nhận, xu hướng hình thành các đại kèo nhà cái lớn hiện nay là tất yếu, tiệm cận với nước ngoài, đáp ứng nhu cầu đào tạo cao hơn.

Trên thế giới có hai hình thức cơ bản để tạo nên đại kèo nhà cái là các trường đơn lập liên kết lại hoặc nâng các khoa/viện thành trường để tạo thành đại kèo nhà cái.

Việc nâng từ trường lên thành đại kèo nhà cái sẽ giải quyết được nhiều nhiệm vụ hơn là các trường đơn ngành.

Tuy vậy, các đại kèo nhà cái quốc gia, đại kèo nhà cái vùng, trường đại kèo nhà cái địa phương đều có những sứ mệnh riêng, đẳng cấp riêng do Chính phủ xác lập.

Do đó, ý kiến của chuyên gia này đưa ra, không thể đổi tên hoặc sáp nhập các cơ sở giáo dục khác đẳng cấp với nhau một cách tùy tiện.

Nguồn:Báo điện tử Dân trí

---