kèo nhà cái châu âu viên, để đừng trở thành thợ dạy

Nói về kèo nhà cái 25 Tháng tám 2023 Lượt xem: 502

Muốn đổi mới được nền giáo dục thì phải đổi mới đội ngũ kèo nhà cái châu âu. Bằng không, sẽ không thể có chương trình nào có thể thành công.

Bài viết này không đề cập tới quản lý giáo dục, triết lý giáo dục, hay chương trình và các phương diện khác của giáo dục; mà chỉ muốn nói đến chủ thể của nó - đội ngũ kèo nhà cái châu âu.

1. Vấn đề tôi quan tâm nhất là kèo nhà cái châu âu dục, mà ở đó, khí quyển là chính trị, thổ nhưỡng là căn tánh dân tộc.

Nghĩa là kèo nhà cái châu âu dục là trung tâm, nằm giữa dân tộc tính là thiết chế chính trị, muốn thay đổi cả cái trên và cái dưới thì đều phải tập trung vào kèo nhà cái châu âu dục, như là một sự kiến tạo chủ thể văn hóa cho một quốc gia.

Chính vì thế, tôi thường viết về kèo nhà cái châu âu dục với tinh thần phê phán, và tất nhiên đụng chạm rất nhiều, tới nỗi, lâu lâu không thấy bài viết facebook của vài vị kèo nhà cái châu âu sư, tiến sĩ có lượng follow lớn - là tác giả của chương trình sách kèo nhà cái châu âu khoa - nổi lên trên tường mình; kiểm tra lại thấy họ đã hủy kết bạn với mình tự bao giờ rồi. Nói như thế để hiểu rằng, khi lên tiếng là tôi đã chấp nhận những búa rìu.

1 Giao Vien De Dung Tro Thanh Tho Day

Ảnh có tính chất minh họa.

Ngày xưa, lúc còn ở trường sư phạm, tôi có nói một câu mà đến giờ một số anh em thủa ấy, giờ vẫn làm kèo nhà cái châu âu, còn hay nhắc lại: “kèo nhà cái châu âu là bọn sinh viên sư phạm ra trường”. Có nhiều nước tiên tiến không có trường sư phạm, họ đào tạo và tuyển kèo nhà cái châu âu theo nhiều cách khác nhau. Tuy nhiên, cái hệ thống của chúng ta khác họ, và ta phải bàn chuyện nhà mình trong một triển vọng có thể thay đổi được.

Với trải nghiệm và tìm hiểu của mình, tôi cho rằng phần lớn các trường sư phạm ở Việt Nam đang chưa làm tốt vai trò đào tạo người kèo nhà cái châu âu. Chương trình dàn trải, thiếu tính căn cơ - hiểu như là việc xây dựng một nền-móng-tư-tưởng căn bản, hiện đại, với các giá trị phổ quát mang tính nhân loại.

Thêm nữa, đối với vấn đề “phương pháp dạy học” thì cơ bản, sinh viên ra trường khi bước lên bục giảng thường biểu hiện ra những hạn chế lớn, chưa đáp ứng được yêu cầu dạy học đổi mới với tư tưởng khai phóng; mà ngược lại hoặc quá phóng túng, tùy tiện mà không có định hướng; hoặc quá cũ kỹ, bị động.

Rất nhiều những lý thuyết mới được đưa vào giảng dạy ở đại học sư phạm, nhưng nặng tính hình thức, cưỡi ngựa xem hoa, qua loa đại khái. Khi người sinh viên ra trường thì nghề lại dạy nghề, nói đúng hơn là kèo nhà cái châu âu cũ dạy kèo nhà cái châu âu mới; thành ra, nó trở nên một cái vòng luẩn quẩn điển hình - đáng ra người mới sẽ đi đầu trong sự đổi mới, thì lại cùng với người cũ để làm dày lên cái sự thủ cựu vốn đã quá lạc hậu và u ám ở trường phổ thông.

2. Rất nhiều sự đổ lỗi.

Nào là do chương trình, nào là do thi cử, nào là quản lý quan liêu… Tất cả những cái ấy là có thật, và tác động trực tiếp, ghê gớm; tuy nhiên nếu nói rằng đó là tất cả nền kèo nhà cái châu âu dục Việt Nam thì chưa thể thuyết phục được.

Không ai cấm người kèo nhà cái châu âu đổi mới phương pháp cả; cũng không ai cấm kèo nhà cái châu âu dạy cho học sinh những tri thức ngoài “chuẩn kiến thức” để các em có cái nhìn đa diện; cũng không ai cấm việc “dạy” tư duy phản biện cho học sinh cả…

kèo nhà cái châu âu rất lười đọc sách. Thậm chí đọc sách đã trở thành một cái gì xa xỉ trong nền giáo dục Việt Nam. Tôi ngồi với một kèo nhà cái châu âu tại sảnh trong giờ ra chơi, anh ta cầm cuốn sách trên tay, trong khoảng 5 phút có 4 kèo nhà cái châu âu khác đi qua đều nói một câu gần như nhau “Ghê ta, đọc sách nữa cơ à!”, nói và cười rất giòn.

Riêng đối với môn văn, ngay cả sách giáo khoa, phần lớn kèo nhà cái châu âu cũng đọc chưa kỹ, rất qua loa đại khái. Gần như tuyệt đại đa số kèo nhà cái châu âu không đọc lời nói đầu của sách, nhiều kèo nhà cái châu âu không hề biết có phần “Tri thức đọc hiểu” sau các bài dạy về tác phẩm văn học. kèo nhà cái châu âu cũng không để ý xem các câu hỏi được thiết kế trong sách có một logic nào không, và nó nhằm tới mục đích và dụng ý gì… Một chút kiến thức trong sách kèo nhà cái châu âu và các giáo án trôi nổi trên mạng, thế là mang ra dùng suốt đời. Đó là một cái gì rất đáng sợ đang diễn ra trong nền giáo dục. Chính đội ngũ kèo nhà cái châu âu, là nguyên nhân chủ yếu làm thất bại những nỗ lực của một số tác giả tâm huyết đã soạn bộ sách giáo khoa hiện hành của THPT.

Nhiều người nói về sự trói buộc, kiểm duyệt. Đúng, nhưng không phải là tất cả. Sách bây giờ chất cao như núi. Nhiều cuốn sách nếu là trước đây thì không thể in nhưng bây giờ được cấp phép vô tư. Rất nhiều sách nền tảng, giúp phản tỉnh và có thể đắp vững hệ thống tư tưởng để trở thành một người có tư duy độc lập và tinh thần phản biện tới cùng. Vấn đề là ế ẩm, chúng nằm mốc trên các giá của nhà sách. Đấy là chưa kể đến sự “truyền thông” và phổ biến tri thức mà mạng xã hội và thế giới internet nói chung đang diễn ra như một thực tế.

3. Cái đáng buồn nhất của kèo nhà cái châu âu là giáo điều và lối sống của “người trong bao”.

kèo nhà cái châu âu bưng tai bịt mắt trước những vấn nạn của xã hội, thậm chí với những vấn nạn của ngành mình. Sự thiển cận, bạc nhược, tính ích kỷ, và lối sống phù phiếm ấy không thể dẫn dắt nền giáo dục ra khỏi bóng tối được.

Khi tiếp xúc rộng rãi với những người làm trong các ngành nghề khác nhau, tôi mới thấy kèo nhà cái châu âu là những người ít phản tỉnh nhất.

4. Tôi có may mắn được gặp gỡ rồi quen biết với một số đồng nghiệp thông qua thế giới của internet.

Tôi thấy họ say mê, đầy trách nhiệm và trăn trở đến đau nhói về người về nghề. Có những người thầy đáng quý, đáng kính mà nếu không có mạng xã hội thì có lẽ tôi sẽ không có cơ hội được tiếp xúc và học hỏi. Chỉ những con người ấy mới có thể thúc đẩy sự thay đổi của nền giáo dục này (và không chỉ giáo dục). Nhưng tiếc thay, họ chỉ chiếm một thiểu số trong cái biển kèo nhà cái châu âu mênh mông kia.

Ngoài trách nhiệm của các trường sư phạm là đào tạo ra những kèo nhà cái châu âu có năng lực thì bản thân kèo nhà cái châu âu phải tự đào tạo. “Chi bằng học!”. Vì bây giờ hoàn toàn có điều kiện để tự đào tạo như ta đang chứng kiến nhiều kèo nhà cái châu âu đã làm được việc ấy.