Lâu nay, du khách gần xa mỗi lần về thăm thành Cổ Loa (Đông Anh - Hà Nội) khi đến ngôi am nhỏ thờ nàng Mỵ Châu công chúa đều được các bô lão ở đây kể cho nghe một truyền thuyết gắn liền với pho kèo nhà cái tối nay đá cụt đầu được thờ trong am.
Trong câu chuyện không biết có bao nhiêu phần trăm là sự thật nhưng dân gian vẫn xem bức kèo nhà cái tối nay là hiện thân của Mỵ Châu công chúa và là minh chứng sắt đá cho lòng trung nghĩa. Tuy nhiên, gần đây lại có ý kiến cho rằng thờ pho kèo nhà cái tối nay đá cụt đầu nghĩa là vô hình chung xem An Dương Vương là người cha tàn nhẫn và tạo ấn kèo nhà cái tối nay không đẹp về hình ảnh đất nước chúng ta trong mắt bạn bè quốc tế?!
Chuyện tình đẫm lệ và huyền thoại về những viên ngọc trai nuôi từ máu...
Chuyện kể rằng: sau khi mắc mưu cha con Triệu Đà, thành Cổ Loa thất thủ, vua An Dương Vương cưỡi ngựa cùng công chúa Mỵ Châu chạy về phía Nam, đến đèo Mộ Dạ (thuộc đất Diễn Châu, Nghệ An bây giờ) thì ngựa cùng sức kiệt, vua ngoảnh mặt ra biển và khấn thần Kim Quy lên để thần cứu mình. Thần Kim Quy hiện lên và chỉ: “Giặc đang ngồi sau lưng nhà vua đó”...
Vua An Dương Vương nhìn lại, thấy công chúa Mỵ Châu đangmiệt mài rứt lông ngỗng từ chiếc áo để đánh dấu cho Trọng Thủy tìm theo. Nghĩ con mình phản bội, vua cha rút gươm, chém đầu Mỵ Châu. Trước khi chết, Mỵ Châu quỳ xuống chân vua cha và nguyện rằng: “Oan cho con lắm. Nếu con là kẻ bất trung có lòng hại cha, khi chết, thân xác con sẽ biến thành tro bụi. Bằng không hóa thành ngọc, thành đá trôi về hầu cha”.
![]() |
Pho kèo nhà cái tối nay cụt đầu là một khối đá nguyên vẹn, có hình dáng của một người cụt đầu ngồi theo thế xếp bằng, hai tay đặt song song và bàn tay đặt lên đầu gối |
Trong sách “Thiên tình sử Mỵ Châu- Trọng Thủy” của tác giả Chu Trinh, NXB Thanh Hóa- 2005 còn có đoạn: “Năm 40 sau công nguyên, Hai Bà Trưng đi đánh Tô Định ở thành Luy Lâu- Hà Bắc có giấu quân một đêm ở thành Cổ Loa. Trong đêm đó Bà Trưng mộng thấy có một người con gái hiện về trong giấc mơ, kể lể oan tình và xin được âm phù Hai Bà cùng các tướng lĩnh, tiêu diệt Tô Định và quan quân nhà Hán để trả mối thù cướp nước hại nàng.
Phiên âm:
Thiên cổ thụ giai khí uất thông, duyên đới tình căn hoàn tẩm miếu
Nhất phiến thạch bình sanh trung tín, tiềm linh hạo sảng bạn vương cung.
Dịch nghĩa:
(Cây nghìn năm khí lành phảng phất, rễ tình dây duyên quấn quanh miếu điện
Đá một phiến giữa đời thành thật, thiêng ngầm sáng rõ quyến luyến cung vua)
(Nguyên tác Hán văn: Lê Dư, dịch kèo nhà cái tối nay văn: Phạm Hoàng Quân)
kèo nhà cái tối nay cụt đầu có phải là hiện thân của công chúa Mỵ Châu?
Theo cụ Chu Trinh, 82 tuổi – nguyên là cán bộ văn hóa xã Cổ Loa, người từng viết nhiều cuốn sách ghi lại các truyền thuyết được truyền tụng trong làng Cổ Loa: Truyền thuyết xưa có truyền lại, nguyên thủy của pho kèo nhà cái tối nay cụt đầu là một khối đá nguyên vẹn, có hình dáng của một người cụt đầu ngồi theo thế xếp bằng, hai tay song song, đặt lên đầu gối. Nhưng sau này các cụ cao niên trong làng Cổ Loa, trong đó có cả cụ Chu Trinh đã phát hiện ra pho kèo nhà cái tối nay đá gồm ba khối đá ghép lại, trong lòng có chỗ bị rỗng.
![]() |
Am thờ công chúa Mỵ Châu bên trái đền Ngự triều Di quy |
Pho kèo nhà cái tối nay đá cụt đầu là kèo nhà cái tối nay đá nguyên khối hay do ba khối đá ghép lại hiện vẫn chưa có một văn bản cổ nào chứng minh điều đó. Tuy nhiên, theo cụ Chu Trinh: Thời ông cha cụ còn sống có kể lại, vào thời Bắc thuộc, Mã Viện đã cho quân lính bổ pho kèo nhà cái tối nay ra để moi ngọc trong lòng pho kèo nhà cái tối nay nên kèo nhà cái tối nay mới bị chẻ ra làm ba mảnh (?!)...
Còn theo ý kiến của nhà nghiên cứu văn hóa Hà Văn Thùy: Để thiết thực kỷ niệm 1000 năm Thăng Long, không nên để pho kèo nhà cái tối nay người cụt đầu trong đền thờ Mỵ Châu công chúa.
Bởi theo ông: “Thứ nhất, theo “Ðại kèo nhà cái tối nay sử ký toàn thư”, truyền thuyết Mỵ Châu- Trọng Thủy chỉ ghi: “Khi nghe thần nói giặc ở sau lưng, nhà vua quay lại thì hiểu ra tất cả, ngài rút gươm chém chết con gái. Máu nàng Mỵ Châu hoà vào biển...” nghĩa là không hề có nhân chứng vật chứng nào xác quyết nhà vua đã chém đứt đầu con mình.
![]() |
Tiền sảnh đền Ngự triều Di quy - nơi thờ các quan văn, võ nước Âu Lạc |
Hơn nữa, trái tim nhân từ của một người cha, một đức vua ngoài 70 tuổi như An Dương Vương khó có thể làm một việc tàn nhẫn là chém đứt đầu con mình dù đó là một người có tội. Việc để pho kèo nhà cái tối nay cụt đầu trong am thờ chẳng khác nào nghĩ oan cho vua cha - Thứ hai: Có thể xem kèo nhà cái tối nay đá cụt đầu là một ước vọng tâm linh của người dân trong việc đề cao lòng trung nghĩa của công chúa Mỵ Châu, nhưng chúng ta đều biết: từ bao đời nay cha ông ta vẫn tự hào nước mình là một nước văn hiến, nhân bản do đó việc chọn một hình ảnh bi thảm nhất trong một câu chuyện để tôn thờ liệu có trái với đạo lý ngàn năm của cha ông!?
TheoGia đình và xã hội.
ĐỜI SỐNG: Nhịp sống trẻ
-
Con làm phép tính ‘1 + 5 + 5 = 11’ bị cô giáo gạch đỏ, bố tưởng cô chấm nhầm, gọi điện hỏi và cái kết ‘bức xúc’ 20/09/2024
-
Mạng xã hội và nỗi lo về một thế hệ 'cúi đầu' vì smartphone 18/06/2024
-
Cái kết buồn của cặp song sinh thất lạc khi mới sinh và đoàn tụ sau 30 năm 25/10/2024
-
Câu chuyện hút hàng ngàn bình luận lúc này: Con đỗ Đại học Y Hà Nội, mẹ cấm nhập học, lý do khiến ai nấy khó xử 25/08/2024