GS - TS Ngô Đức Thịnh, hiện là Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Bảo tồn Văn hóa Tín ngưỡng, Ủy viên kèo nhà cái m88 đồng Di sản quốc gia và Phó Chủ tịch kèo nhà cái m88 đồng Folklore châu Á, trò chuyện xung quanh những vấn đề phục hồi lễ kèo nhà cái m88 truyền thống.
Thưa ông, thời gian gần đây các lễ kèo nhà cái m88 truyền thống đang có xu hướng phục hồi sau một thời gian dài bị dẹp bỏ. Quan điểm của ông về việc này ra sao: có nên phục hồi các lễ kèo nhà cái m88 truyền thống?
- Rất nên. Về cơ bản, lễ kèo nhà cái m88 mang đúng nghĩa “của dân, do dân và vì dân” do người dân có nhu cầu bỏ tiền ra để làm. Đấy là nơi họ thể hiện tâm tư tình cảm, khát vọng. Chưa kể lễ kèo nhà cái m88 chứa đựng nhiều yếu tố tích cực. Tôi cho rằng, càng hiện đại, nhu cầu này của con người càng lớn. Xin nhấn mạnh, đó là lễ kèo nhà cái m88 truyền thống, chứ không phải là lễ kèo nhà cái m88 hiện đại.
Theo tổng kết của Cục Văn hóa Thông tin Cơ sở, đến nay có tới gần 8.000 lễ kèo nhà cái m88 truyền thống đã được phục hồi. Con số bất ngờ này chắc chắn vẫn còn xa so với thực tế.
Theo tôi, lễ kèo nhà cái m88 truyền thống có đến năm giá trị đáp ứng nhu cầu của con người xã kèo nhà cái m88 hiện đại.
Thứ nhất, lễ kèo nhà cái m88 là môi trường hướng con người trở về cội nguồn tự nhiên, cội nguồn của cộng đồng, xã kèo nhà cái m88, dân tộc. Ví dụ Lễ kèo nhà cái m88 chùa Hương, trước khi “Phật giáo hóa” đó là kèo nhà cái m88 chơi hang. Người Thái Tây Bắc hiện giờ vẫn giữ lễ kèo nhà cái m88 chơi hang, là nơi trở về môi trường tự nhiên người ta đã sinh ra. Môi trường đô thị ngày càng trở nên chật chội. Vì thế mà các loại hình du lịch tự nhiên kết hợp du lịch hành hương nở rộ. Hàng loạt lễ kèo nhà cái m88 có ý nghĩa đưa con người trở về cội nguồn lịch sử: lễ kèo nhà cái m88 Đền Hùng, lễ kèo nhà cái m88 Trần Hưng Đạo, lễ kèo nhà cái m88 Hai Bà Trưng... Con người có đặc tính càng hiện đại, càng có nhu cầu tìm hiểu về quá khứ... Chính người Việt Nam đã học lịch sử, giữ gìn truyền thống yêu nước thông qua các lễ kèo nhà cái m88.
Thứ hai, lễ kèo nhà cái m88 tạo nên sự cố kết cộng đồng thông qua biểu tượng mà mình thờ cúng. Con người hiện đại, càng cá nhân càng cần cộng đồng. Đến như nước Mỹ, một quốc gia mà chủ nghĩa cá nhân phát triển cao đến vậy, tỉ lệ tham gia các kèo nhà cái m88 đoàn cao nhất thế giới. Lễ kèo nhà cái m88 là chất xi măng kết dính cộng đồng.
Thứ ba, lễ kèo nhà cái m88 cân bằng đời sống tâm linh và trần tục. Sau một năm lăn lộn để sinh tồn, họ cần có sự thư giãn, thăng hoa. Năm 1996, tôi sang Nhật Bản lần đầu tiên, tôi rất ngạc nhiên, nước Nhật hiện đại, phát triển, giàu có, mà trời ơi, người Nhật cúng bái còn hơn người Việt nhiều với đủ thứ nghi lễ. Một vị giáo sư dẫn tôi tới chùa Vàng nổi tiếng ở Nhật Bản, cả hai cùng xin thẻ. Tôi được một cái thẻ “Đại Cát” đến giờ vẫn còn giữ, còn vị giáo sư kia thì xin được một cái thẻ xấu, mặt tái mét đi vì... sợ. Đời sống hiện thực của người Nhật được “chương trình hóa”, lên tàu xe là ngủ. Vị giáo sư đó giải thích với tôi rằng, nếu không có những lễ kèo nhà cái m88 để cân bằng lại, chắc chắn người Nhật sẽ rơi vào trạng thái “tâm thần tập thể”. Tôi nghĩ, người Việt Nam cũng sẽ thế. Những ngày du Xuân, đi lễ giúp người ta thư thái, cân bằng trở lại... Giá trị thứ tư, lễ kèo nhà cái m88 là môi trường con người thể hiện nhu cầu vừa sáng tạo, vừa hưởng thụ văn hóa. Và giá trị thứ năm, rất quan trọng, lễ kèo nhà cái m88 là môi trường để trao truyền văn hóa thông qua các nghi lễ, tập tục... Lễ kèo nhà cái m88 chính là bảo tàng của văn hóa truyền thống. Tôi từng nói, nếu không có lễ kèo nhà cái m88 không biết văn hóa truyền thống Việt sẽ đi đâu về đâu. Vậy thì tại sao chúng ta còn phải bàn đến chuyện có nên hay không nhỉ! Nói không cũng không thể được vì quần chúng sẽ tự bỏ tiền ra làm, tự bỏ tiền trùng tu đền, chùa...
Thưa ông, đúng là không thể phủ nhận hàng loạt các giá trị của lễ kèo nhà cái m88 truyền thống như ông vừa nói, nhưng thực tế, những lễ kèo nhà cái m88 được tổ chức đâu đó vẫn còn vấn đề đáng bàn, thậm chí khiến dư luận bức xúc...
- Trong một bài viết gần đây, tôi đã nêu những nguy cơ làm mất đi giá trị của lễ kèo nhà cái m88. Đáng nói nhất là sự “đơn điệu hóa”. Người Hà Nội có câu: Bơi Đăm, rước Giá, kèo nhà cái m88 Thầy/ Vui thì vui đấy chẳng tày giã La. Nó có nghĩa là mỗi lễ kèo nhà cái m88 có nét riêng. Tục thi bơi ở làng Đăm, rước kèo nhà cái m88 Giá là lớn nhất có tục kiệu bay, kèo nhà cái m88 chùa Thầy chơi hang Cắc Cớ, liên quan tới múa rối nước, tới Từ Đạo Hạnh. “Chẳng tày giã La” là kèo nhà cái m88 làng La Khê ở Hà Đông hiện nay gắn với tục tắt đèn... Sau một thời kỳ chúng ta để những tập tục ấy mất đi, vì chủ trương cho rằng đó là mê tín dị đoan, đến nay, khi khôi phục lại xuất hiện xu hướng nhất loạt. Trước kia chỉ một số nơi thờ nữ thần có tế nữ quan, nay đội tế nữ quan đi khắp nơi, vào cả Văn Miếu - nơi vốn không phải dành cho các nữ thần. Xu hướng nhất loạt làm thui chột bản sắc lễ kèo nhà cái m88. Hiện giờ, lễ kèo nhà cái m88 ở đâu cũng na ná giống nhau. Lễ kèo nhà cái m88 là hoạt động tâm linh, gắn với việc thờ các vị thần. Nhưng hiện nay, lễ kèo nhà cái m88 bị mất tính thiêng. Như lễ kèo nhà cái m88 Lảnh Giang năm vừa rồi chẳng hạn. Lễ kèo nhà cái m88 làm sao phải giữ được tính thiêng của nó. Biến lễ kèo nhà cái m88 thành nơi để xin tiền, rồi khấn thuê, đội thuê, chỗ nào cũng bày hòm công đức ra... là điều không thể chấp nhận được. Nguy cơ này gắn với việc “thương mại hóa”. Người ta khoán đình chùa cho tư nhân một năm nộp bao nhiêu tiền ở một số địa phương. Nhiều nơi lợi dụng hoạt động tâm linh để “buôn thần, bán thánh”... Để dần khắc phục những mặt trái trong lễ kèo nhà cái m88, cũng cần phải nghĩ đến việc thông qua các phương tiện thông tin đại chúng giáo dục cho rộng rãi nhân dân, nhất là thế hệ trẻ những hiểu biết sơ đẳng về tín ngưỡng, lễ kèo nhà cái m88, về các vị thần linh… để khi người ta đi lễ kèo nhà cái m88 mỗi người sẽ có những ứng xử và hành vi đúng, có văn hóa.
Hai lễ kèo nhà cái m88 mới được phục hồi gây nhiều chú ý thời gian qua là Tịch Điền và Lảnh Giang. Ông nghĩ sao về cách người ta phục hồi truyền thống ở hai lễ kèo nhà cái m88 này?
- Theo quan điểm của tôi, truyền thống và đương đại luôn song hành. Bản thân tôi ủng hộ đưa nhu cầu, hình thức hoạt động của xã kèo nhà cái m88 đương đại vào truyền thống. Làm gì có truyền thống thuần túy. Nhưng với lễ kèo nhà cái m88 Lảnh Giang, nghi lễ lên đồng thì không thể mang ra quảng trường được... Với lễ kèo nhà cái m88 Tịch Điền, tôi cho rằng nên khôi phục lại nhất là trong bối cảnh xã kèo nhà cái m88 hiện nay. Thái Lan đến nay vẫn tổ chức lễ kèo nhà cái m88 này. Nhưng ở lễ kèo nhà cái m88 vừa qua vẫn có những điểm tôi chưa tâm đắc. Ở Thái, họ mặc cho con trâu một chiếc áo thêu, điều đó biến con trâu bình thường thành con trâu thần, trâu tiên. Tôi thì không thích cách người ta vẽ lên mình trâu như ở ta. Mình phải “thiêng hóa” các con vật là biểu tượng của lễ kèo nhà cái m88. Lễ kèo nhà cái m88 Tịch Điền năm nay theo tôi đã khắc phục được điểm chưa được của năm ngoái. Nghi lễ xưa, nhà vua xuống cày ruộng. Năm nay, Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết cũng đích thân xuống ruộng cày. Theo tôi, đó là “chính danh”... Vừa qua, Thừa Thiên Huế có nhờ tôi giúp trong việc làm hồ sơ cho Lễ Tế Nam Giao đề nghị UNESCO công nhận là di sản thế giới. Quan điểm của tôi là không được, vì lễ tế này chưa “chính danh”. Theo truyền thống, nghi lễ này phải do vua đứng ra chứ hiện nay, đó chỉ là hoạt động sân khấu hóa phục vụ khách du lịch mà thôi. Đã là nghi lễ phải khác bình thường. Lễ kèo nhà cái m88 hiện nay đang bị mất đi những giá trị linh thiêng, tức là bị hạ thấp giá trị của nó.
Năm vừa rồi rục rịch có chuyện công ty tư nhân tham gia phục hồi lễ kèo nhà cái m88, cụ thể như lễ kèo nhà cái m88 Âm Dương ở Xuân Ổ, Bắc Ninh. Ông nghĩ sao về xu hướng “xã kèo nhà cái m88 hóa” lễ kèo nhà cái m88 này?
- Ở nước ngoài, hầu như nhà nước không tham gia vào việc tổ chức các lễ kèo nhà cái m88. Theo tôi, ta cũng nên “xã kèo nhà cái m88 hóa” hoạt động lễ kèo nhà cái m88, nhưng phải đảm bảo các chuẩn mực nhất định. Xưa, trong lễ kèo nhà cái m88 ở các làng, gia đình nào nuôi trâu, nuôi lợn làm lễ tế thần cũng phải có chuẩn mực thì con trâu, con lợn mới trở thành thiêng. Chúng ta sẽ làm mất những giá trị truyền thống của lễ kèo nhà cái m88 nếu chối bỏ những chuẩn mực đó.
Xin cảm ơn ông!
TheoTTVH.
ĐỜI SỐNG: Nhịp sống trẻ
-
Con làm phép tính ‘1 + 5 + 5 = 11’ bị cô giáo gạch đỏ, bố tưởng cô chấm nhầm, gọi điện hỏi và cái kết ‘bức xúc’ 20/09/2024
-
Mạng xã kèo nhà cái m88 và nỗi lo về một thế hệ 'cúi đầu' vì smartphone 18/06/2024
-
Cái kết buồn của cặp song sinh thất lạc khi mới sinh và đoàn tụ sau 30 năm 25/10/2024
-
Câu chuyện hút hàng ngàn bình luận lúc này: Con đỗ Đại học Y Hà Nội, mẹ cấm nhập học, lý do khiến ai nấy khó xử 25/08/2024
ĐỜI SỐNG: Giải trí
-
Đoàn sư Minh Tuệ 'tạm dừng bộ hành', ông Báu suýt bị thay thế, nội bộ bất đồng 01/02/2025
-
Con gái Quyền Linh mua xe hơn 8 tỉ ở tuổi 19 gây tranh cãi, vì sao? 15/04/2025
-
Máy bay bất ngờ chuyển hướng vì hành khách làm mất điện thoại 31/03/2025
-
"Tiktoker giang hồ" làm giám khảo: Không thể chấp nhận nổi! 02/04/2025