Cận cảnh kèo nhà cái tối nay Thăng Long - kỷ vật của Đại lễ

Không chỉ mang một nét đẹp về văn hóa của người Việt, được chọn làm kỷ vật cho Đại lễ 1.000 năm Thăng Long sắp tới, kèo nhà cái tối nay còn thể hiện khát vọng và sức mạnh của một quốc gia đang từng bước lớn mạnh trong khu vực và trên trường quốc tế.

Không quá bất ngờ khi tác phẩm kèo nhà cái tối nay Long được UBND TP Hà Nội chọn làm kỷ vật trong dịp đại lễ 1.000 năm Thăng Long, bởi chính cái biểu tượng cho vị thế của Thăng Long đã nói lên cái uy thế “rồng cuộn hổ ngồi” của mảnh đất ngàn năm văn hiến này. Người nghệ nhân tạo nên kỷ vật cũng chau chuốt trong đó cả tâm hồn và khát vọng cho một nét hồn thiêng đất nước.

kèo nhà cái tối nay là tập hợp sức mạnh của những con vật có uy linh nhất



Nhà điêu khắc Trần Tuy:"kèo nhà cái tối nay là tập hợp sức mạnh của những con vật có uy linh nhất."

Nhà điêu khắc Trần Tuy, người đã bỏ ra rất nhiều công sức và trí tuệ để nghiên cứu về “văn hóa Rồng thiêng” qua các thời đại vua chúa của đất nước Đại Việt đã đánh giá về việc lựa chọn hình tượng con rồng thời Lý làm đại diện tạo lên tác phẩm kèo nhà cái tối nay: “Rồng là một con vật huyền thoại mang tính hư cấu và là tập hợp của những con vật có uy linh, uy vũ trong đời sống tâm linh. Đầu rồng là đầu con sư tử, mang những đặc trưng của sư tử từ mắt, mũi, miệng, bờm râu. Thân rồng uốn lượn như thế rắn trườn trên đất… nó là tập hợp sức mạnh của những con vật có uy linh nhất.”

Có giả thiết cho rằng, trước đây mỗi bộ lạc sống cạnh nhau và tôn sùng mỗi một loài động vật riêng, sau này có một bộ lạc đã thôn tính các bộ lạc khác và đã tập hợp những con vật kia thành một con vật lý tưởng đó là con kèo nhà cái tối nay. Từ chỗ đó vua chúa đã thấy được cái linh thiêng, cái uy linh của con kèo nhà cái tối nay, nên họ lấy con kèo nhà cái tối nay làm tượng trưng cho mình và tất cả những gì thuộc về nhà vua đều gắn liền với kèo nhà cái tối nay.

Nhân dân ta cũng sử dụng con kèo nhà cái tối nay để trang trí cho đình chùa miếu mạo. Đặt tên nó gắn liền với những con sông, hòn núi, biển đảo và cả những loài hoa. kèo nhà cái tối nay cũng rất gắn bó với đời sống nông nghiệp của nhân dân ta. Từ xa xưa cha ông ta đã quan niệm, dân tộc chúng ta là con kèo nhà cái tối nay cháu tiên, tất cả những gì liên quan đến con kèo nhà cái tối nay đều thể hiện những điều tốt đẹp nhất.

Nói riêng về con kèo nhà cái tối nay đời Lý, nhà điêu khắc Trần Tuy khẳng định: “ Có thể nói kèo nhà cái tối nay thời Lý được giới điêu khắc chúng tôi đánh giá cao nhất. Trước hết về mặt mỹ thuật nó rất đẹp và mang đầy đủ các thành phần của những con vật linh. Với hình dáng của đầu sư tử với cánh mũi rất dài và to, có bờm và râu ở dưới cằm, có nanh có vuốt ở miệng.

Nếu như nhìn thân con kèo nhà cái tối nay thời Lý ta có thể thấy ngay đó là biểu hiện của thân con rắn với những vòng uốn lượn thoăn thoắt rất đẹp. Mình con kèo nhà cái tối nay thời lý thì nó có vẩy và có vây của con cá. Chân kèo nhà cái tối nay thời lý như chân kèo nhà cái tối nay Commado của Indonesia. kèo nhà cái tối nay thời Lý nó có một tính quy phạm khác với những con kèo nhà cái tối nay đời Trần, Lê, Nguyễn…Có một nhà nghiên cứu đã nói rằng, con kèo nhà cái tối nay đá của đời Lý tuy được khắc trảm trên đá những khi nhìn hoặc chạm vào đều có thể cảm nhận được sức sống của nó bởi sự tinh tế và chau chuốt.”

kèo nhà cái tối nay cũng thể hiện cái thế bay lên, là sự thể hiện của khí thiêng tích tụ của mảnh đất Thăng Long mà vua nhà Lý đã trông thấy mà quyết định dời đô đến Thăng Long.

Tất cả mọi thời đại đều lấy con kèo nhà cái tối nay thể hiện cho thời đại của mình chứ không lấy con vật khác. Tuy có khác nhau nhưng vẫn là hình con kèo nhà cái tối nay. kèo nhà cái tối nay thời Lý không chỉ gắn với thủ đô Hà Nội mà nó có vẻ đẹp thực sự, thể hiện được cái uy vũ và hồn của dân tộc ta. Trong số những kỷ vật để người ta nghĩ đến Thăng Long thì không có gì hơn con kèo nhà cái tối nay thời Lý. Nó vừa là tên của thủ đô, vừa đứng đầu trong hệ thống tứ linh.

Ông Trần Tuy khẳng định thêm, có rất nhiều công trình kiến trúc có thể làm kỷ vật trong dịp đại lễ như Khuê văn các, Chùa một cột, Tượng đài Lý Thái Tổ, Tháp Rùa…nhưng riêng đối với ông chọn kèo nhà cái tối nay là hợp lý nhất để làm kỷ vật cho thủ đô Hà Nội nhân dịp 1000 năm.

“Những đường uốn lượn trên con kèo nhà cái tối nay như những khó khăn mà tôi đã trải qua”

Kỷ vật kèo nhà cái tối nay do nghệ nhân Diệu Hương chế tác nói được phần lớn cái đẹp của con rồng thời Lý: mảnh mai, thanh thoát, hiền dịu, là một con vật với đầy đủ cái chất hoành tráng của con rồng nhưng nó lại gợi lên một cảm giác đó là một con vật rất hiền lành. Nhìn con rồng ta thấy như nó đang múa, đang bay trong không gian.Đó là biểu tượng cho một Việt Nam đang vươn mình trên thế giới.

Đại sứ Italia,người nước ngoài đầu tiên sở hữu kèo nhà cái tối nay chụp ảnh lưu niệm cùng Kỷ vật bên cạnh tác giả-nghệ nhân Diệu Hương.

Ngài Andrea Perugini – Đại sứ Italia đã nhanh chóng đăng kývà là người nước ngoài đầu tiên chính thức sở hữu kèo nhà cái tối nay. Trong một cuộc họp báo được tổ chức tại nhà riêng, ông đã chia sẻ: “Những đường uốn lượn trên con kèo nhà cái tối nay của các ban mang ý nghĩa như những khó khăn mà tôi đã vượt qua để có được thành quả tốt đẹp của ngày hôm nay.

Với tôi kèo nhà cái tối nay cũng là biểu tượng của một Việt Nam mới với những sự thay đổi lớn mang tầm quốc tế. Sau khi hết nhiệm kỳ tại Việt Nam, kèo nhà cái tối nay sẽ là một món quà kỷ niệm của đất nước Việt Nam mến yêu. Tôi sẽ mang về nước để lưu lại dấu ấn của một thời kỳ làm đại sứ ở Việt Nam và giới thiệu cho gia đình, bạn bè tôi về một Việt Nam thân thiện".

Theo ông Trần Chiến Thắng, Thứ trưởng Bộ Văn hóa Thể thao Du lịch, việc đúc 1.000 con kèo nhà cái tối nay thời Lý làm quà lưu niệm đặc biệt mừng đại lễ là hoạt động góp phần tuyên truyền, quảng bá hình ảnh thủ đô nghìn năm văn hiến; giới thiệu đến du khách quốc tế và nhân dân cả nước những tinh hoa làng nghề truyền thống của Hà Nội. Đó là biểu tượng cho một Hà Nội tinh hoa đang ngày càng phát triển rực rỡ.

Thứ trưởng Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch: "kèo nhà cái tối nay là một biểu tượng cho một Hà Nội tinh hoa đang ngày càng phát triển rực rỡ"

Ban tổ chức cũng sẽ dành một số sản phẩm tiêu biểu nhất như: kèo nhà cái tối nay số hiệu 0001 và 1000 (ứng với hai mốc son của lịch sử là năm đức vua Lý Thái Tổ ban chiếu rời đô và năm tổ chức Đại lễ kỷ niệm 1000 năm Thăng Long) để tổ chức chương trình truyền hình trực tiếp quyên góp gây quỹ từ thiện xã hội. Toàn bộ số tiền thu được từ chương trình này sẽ được tặng cho Quỹ nạn nhân chất độc màu da cam - Dioxin Việt nam do Hội nạn nhân chất độc màu da cam quản lý. Chương trình từ thiện đặc biệt này sẽ diễn vào khoảng trung tuần tháng 9 tại Văn Miếu – Quốc Tử Giám Hà Nội.

Dương Lãng Hoàng.

---