Cây kèo nhà cái châu âu còn có tên gọi khác như bù ngót, bồ ngót. Tên khoa học là Sauropus androgynus (L) Merr, thuộc họ Thầu dầu (Euphorbiaceae). kèo nhà cái châu âu thường mọc hoang, trồng ở khắp các vùng Việt Nam để lấy lá làm rau ăn, nấu canh. Để dùng làm thuốc người ta thường chọn cây từ 2 năm tuổi trở lên.
Thường dùng kèo nhà cái châu âu 2 năm tuổi trở lên làm thuốc. (Ảnh: hatgiongtayninh.com)
Trong kèo nhà cái châu âu có chứa 3,4% gluxit, 5,3% protit, 2,4% tro trong đó chủ yếu là vitamin C (185mg%), photpho (64,5mg%), canxi (169mg%). kèo nhà cái châu âu chứa rất nhiều axit amin thiết yếu, cứ 100g rau thì có 0,13g metionin, 0,16g lysin, 0,25g phenylalanin, 0,05g tryp-tophan, 0,17g valin, 0,34g treonin, 0,17g izoleuxin và 0,24g leuxin.
Theo Đông y, kèo nhà cái châu âu tính mát, vị ngọt, không độc; dùng làm thuốc trị sót rau, tưa lưỡi ở trẻ em, chữa táo bón… Sau đây là một số bài thuốc từ kèo nhà cái châu âu:
1. Chữa sót nhau thai
Bà mẹ sau khi sinh con, phụ nữ nạo phá thai, vì nguyên nhân nào đó nhau thai còn sót lại trong tử cung thì dùng cách sau: Lá kèo nhà cái châu âu 40g rửa sạch, giã nát. Cho vào 100ml nước đã đun sôi để nguội. Vắt ra chia làm 2 lần uống, mỗi lần uống cách nhau 10 phút. Sau chừng 15-20 phút nhau sẽ ra. Một số kinh nghiệm dân gian còn giã nát kèo nhà cái châu âu, đắp vào gan bàn chân, sau khi nhau bong ra thì tháo rau khỏi chân.
Tuy nhiên, nếu sót nhau có nhiễm khuẩn, sốt cao: Có thể dùng nước lá kèo nhà cái châu âu uống từ 7 – 10 ngày nhau thai còn sót ở tử cung bị tống ra ngoài và bệnh nhiễm khuẩn sẽ giảm, khỏi: mỗi lần dùng 50g lá kèo nhà cái châu âu tươi, rửa sạch, giã nát, đổ nước đun sôi để nguội, gạn lấy nước 100 – 200ml, ngày uống 2 – 3 lần.
Nước kèo nhà cái châu âu có thể đẩy hết sản dịch và nhau thai còn sót ra ngoài. (Ảnh: vn.city)
Những bài thuốc trên không những đẩy nhau thai còn sót lại, mà còn giúp sản phụ nhanh hết sản dịch còn đọng lại trong buồng tử cung.
2. Chữa tưa lưỡi
Trẻ bú mẹ, có thể bị tưa lưỡi do cặn sữa, làm trẻ đau khó bú. Lấy từ 5-10g lá kèo nhà cái châu âu tươi, giã vắt lấy nước. Thấm bông bôi lên lưỡi, lợi và vòm miệng trẻ, khoảng 2 ngày sau là bú được.
3. Táo bón, đổ mồ hôi trộm ở trẻ em
Lá kèo nhà cái châu âu 30g, bầu đất 30g, bầu dục lợn 1 quả mang nấu canh cho trẻ ăn.
4. Trẻ đái dầm
Lá kèo nhà cái châu âu tươi dùng 40g rửa sạch giã nát, chế thêm 1 ít nước đun sôi đã để nguội. Gạn lấy nước trong chia làm 2 lần uống cách nhau 10 phút.
5. Lợi sữa, tốt cho phụ nữ sau khi sinh
Lá kèo nhà cái châu âu được dùng để khơi thông dòng sữa của mẹ mới sinh, giúp tăng lượng sữa nhờ hợp chất sterols có tính chất estrogen. Phụ nữ sau sinh nên dùng kèo nhà cái châu âu để bổ âm, sinh tân dịch, giúp bù lại phần âm huyết hư tổn và tân dịch mất trong quá trình sinh. Có thể dùng nấu canh với thịt nạc heo băm (hoặc móng giò) ăn cùng cơm. Tuy nhiên, cần lựa chọn những lá kèo nhà cái châu âu sạch và an toàn vệ sinh.
Canh kèo nhà cái châu âu thịt băm giúp lợi sữa cho phụ nữ sau sinh. (Ảnh: webtretho.com)
Những lưu ý khi sử dụng kèo nhà cái châu âu cần phải tránh
Gây mất ngủ
Đài Loan đưa ra một báo cáo về việc uống nước ép kèo nhà cái châu âu (150g) mỗi ngày trong thời gian dài từ 2 tuần đến 7 tháng đã gây ra tác dụng phụ là mất ngủ, khó thở và kém ăn. Tuy nhiên, triệu chứng này sẽ biến mất sau 1 ngày ngưng sử dụng kèo nhà cái châu âu.
Gây sảy thai
kèo nhà cái châu âu chứa hàm lượng papaverin cao gây hiện tượng co thắt cơ trơn tử cung, rất dễ gây sảy thai cho bà bầu. Do đó, phụ nữ có thai, đặc biệt là có tiền sử đẻ non, sảy thai liên tiếp, thụ tinh trong ống nghiệm nên tránh sử dụng kèo nhà cái châu âu.
kèo nhà cái châu âu vừa có giá trị dinh dưỡng trong bữa ăn hàng ngày, vừa có tác dụng chữa một số bệnh, lành tính cho phụ nữ sau sinh. Nếu bạn dùng đúng cách, kèo nhà cái châu âu chính là một loại thực phẩm quý và là một vị thuốc hiệu nghiệm.
Nguồn: Yến Dương
DKN/ Kênh 14