Fipronil ở trứng gà bị nhiễm gây

Mấy ngày qua, cả châu Âu và nhiều quốc gia khác ở châu Á đang lên cơn sốt về vụ trứng gà nhiễm độc do thuốc trừ sâu rầy kèo nhà cái tối nay. Nhưng vấn đề này chưa dừng ở đó.

Mối quan ngại về kèo nhà cái tối nay đang lan ra khắp thế giới, do kèo nhà cái tối nay là hoạt chất của hàng trăm nhãn hiệu thuốc trừ sâu rầy được sử dụng rộng rãi khắp nơi - trong đó có Việt nam - với nhiều mục đích và trên nhiều chủng loại như cây trồng, gia súc, gia cầm, kể cả các thú cưng trong nhà.

Vậy Fironil là chất gì? Tác dụng và độc tính của nó ra sao?

kèo nhà cái tối nay là hóa chất diệt côn trùng đã đượccông ty đa quốc gia Rhône-Poulenc phát hiện từ năm 1985, và đưa ra thị trường vào năm 1993.

Hiện có gần 200 nhãn hiệu thuốc trừ sâu rầy chứa hoạt chất này đang lưu hành khắp thếgiới,

Ở Việt Nam, thuốc trừ sâu chứa kèo nhà cái tối nay cũng được sử dụng rất nhiều với các nhãn hiệu quen thuộc là Regent 5SC, Regent 0,3G, Regent 800 WG… của hãng Bayer (Đức) và nhiều thương hiệu khác.

Thuốc trừ sâu chứa kèo nhà cái tối nay được dùng để rãihoặc phun, xịt trên hầu hết các loại rau, màu, cây ăn quả như lúa, bắp, mía, chè (trà), cà phê, ổi, xoài, cam, dưa, nhãn, vải, chôm chôm, thanh long, … hoặc diệt kiến, gián, mối, mọt, ve, rận, cùng các loại côn trùng, ký sinh trùng khác trên gia súc, gia cầm…

Các nhãn hiệu thường thấy như: TOTAL- FIP, Frontline, TopSpot, Fiproguard, Flevox, PetArmor…

Ngoài ra, một số thuốc trừ sâu chứa kèo nhà cái tối nay còn được dùng để ngâm hạt giống, hoặc trộn vào phân bón như một chất kích thích tăng trưởng, giúp làm tăng năng suất lúa, bắp….

Kiểm tra trứng gà nghi nhiễm kèo nhà cái tối nay trong phòng thí nghiệm tại Đức - Ảnh: REUTERS

Độc tính:

Fipronillàthuốc trừ sâuphổ rộngthuộc nhómphenylpyrazole.kèo nhà cái tối nay chẹncác kênh clorrua có chứaGABA,làm gián đoạnhệ thống thần kinh trung tâm của côn trùng.

Trên người và gia súc, gia cầm, nhiều tài liệu trước đây cho rằng kèo nhà cái tối nay tương đối ít hoặc không độc.

Tuy nhiên, trong thí nghiệm cho chuột ăn kèo nhà cái tối nay mỗi ngày trong 52 tuần, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra sự thay đổi hormon tuyến giáp, tăng khối lượng gan và ảnh hưởng lên thận.Động kinh và tử vong do động kinh cũng được ghi nhận.

Trên chuột, liều gây chết trung bình (LD50) theo đường uống là 97mg trên mỗi kg cân nặng.

Hiện nay, kèo nhà cái tối nay được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) xếp vào các thuốc trừ sâu thuộc nhóm II, tức là có độc tính vừa phải,

Trong một nghiên cứu khác, chuột được ăn kèo nhà cái tối nay mỗi ngày trong gần hai năm cho thấy xuất hiện các khối u lành tính và ác tính trong tuyến giáp.Do đó,Cục Phòng chống dịch của Hoa Kỳ (EPA) xếp kèo nhà cái tối nay vào cácchất gây ung thưyếu (nhóm C).

Ngoài tác dụng diệt sâu rầy, kiến, gián,.. kèo nhà cái tối nay cũng có độc tính rất cao trên một số loài ong, tôm, cá, động vật phù du,.. nên để bảo vệ môi trường, nhiều quốc gia đã hạn chế nghiêm ngặt việc sử dụng các thuốc có hoạt chất Fibronil trên một số khu vực.

Triệu chứng ngộ độc cấp:

Ở động vật và người, ngộ độc khi uống nhầm kèo nhà cái tối nay có các biểu hiện như: toát mồ hôi, nôn mửa, nhức đầu, đau bụng, tiêu chảy, co giật, kích động. Hít phải hơi kèo nhà cái tối nay với liều cao có thể gây co giật và run. Mắt có thể bị kích ứng (mắt đỏ, chảy nước mắt).

Như vậy, việc tiếp xúc trực tiếp và lâu dài với thuốc trừ sâu rầy kèo nhà cái tối nay là rất nguy hiểm. Ngoài ra, tác động của thuốc lên môi trường cũng không nhỏ.

Vì vậy, mọi người nên thận trọng khi sử dụng loại thuốc này cho cây trồng, vật nuôi. Nếu phải sử dụng, cần có những biện pháp phòng ngừa thich hợp.

Liên minh châu Âu (EU) và nhiều nước khác (kể cả một số bang tại Mỹ) đã cấm sử dụng các thuốc có hoạt chất kèo nhà cái tối nay trên thú vật nuôi trong nhà hoặc có liên quan trực tiếp đến chuỗi thực phẩm (như dùng trên vật nuôi để lấy thịt hoặc trứng của chúng).

Việc nhiễm độc kèo nhà cái tối nay cho người qua việc ăn trứng hoặc các sản phẩm làm từ trứng là rất khó có khả năng, nhưng sở dĩ việc hàng triệu quả trứng bị tịch thu và tiêu hủy ở châu Âu vừa qua là vì các nhà chăn nuôi đã vi phạm lệnh cấm nói trên.

HUỲNH TRÀ KIỆU

Báo tuổi trẻ

---