Khi đường Hà Nội ngập trong màu đỏ của những đèn lồng, mặt nạ, những quả bóng bay, và nhất là màu đỏ của những hàng bánh trung thu, kèo nhà cái chấm com lại thấy nhớ nhà da diết…
1. Ngày ấy, khi kèo nhà cái chấm com chừng 5-6 tuổi, bố đi chợ xa nhà, mẹ là người chăm bẵm chị em kèo nhà cái chấm com từng ngày. Cái nhọc nhằn của miếng cơm manh áo khiến mẹ hao gầy. Nhà mình nghèo, mẹ bận rộn, lam lũ nhưng trung thu nào mẹ cũng cố gắng cho chúng kèo nhà cái chấm com một mâm ngũ quả để phá cỗ trông trăng.
Trung thu năm ấy là trung thu kèo nhà cái chấm com nhớ nhất: trung thu không bánh dẻo, không bánh nướng (mà từ những năm trước chúng kèo nhà cái chấm com cũng có biết đến bánh trung thu đâu), chỉ có mấy quả khế, quả trứng gà trong vườn nhà, mấy quả hồng mà bố gửi từ Na Rì về, với một nải chuối và quả bưởi được mua từ số tiền mẹ dành dụm bao lần đi chợ sáo.
Nhìn nhà bác cả có bánh trung thu, nghĩ lại thương kèo nhà cái chấm com, mẹ cố gắng làm xong việc từ chiều để nghiền gạo, lọc bột rán cho kèo nhà cái chấm com những miếng bánh nếp thơm. Để đến bây giờ kèo nhà cái chấm com vẫn nhớ như in chúng kèo nhà cái chấm com ăn ngấu nghiến trong tiếng cười giòn tan.
Lúc mẹ rán bánh trong bếp, không trông chúng kèo nhà cái chấm com được, sợ kèo nhà cái chấm com và chị phá cỗ khi chưa hết hương, mẹ bảo hai chị em lôi chiếc chậu đồng méo mó mà nhà mình vẫn hay dùng để rửa mặt ra gõ gọi trăng. Mẹ bảo gõ càng nhiều thì trăng càng sáng. Đến khi trăng lên cao và sáng nhất là lúc mẹ bước từ bếp ra mang theo đĩa bánh thơm lừng.
Đó cũng là lần đầu tiên kèo nhà cái chấm com và chị được ăn bánh rán. Mấy ngày sau, kèo nhà cái chấm com ngây thơ cãi nhau với đứa hàng xóm rằng: bánh ngoài quán không phải bánh rán, bánh rán là phải giống bánh mẹ làm.
Mẹ nhìn chúng kèo nhà cái chấm com ăn ngon lành rồi lại nhìn lên trời cao. Mẹ kể chuyện chị Hằng, chú Cuội. Mẹ dặn kèo nhà cái chấm com phải nghe lời người lớn, không thì sẽ phải lên cung trăng và mãi mãi không được về nhà như chú Cuội.
Trẻ em có hoàn cảnh khó khăn vui đón trung thu trong chương trình “Trung thu kết nối yêu thương” tại huyện Hưng Nguyên, Nghệ An.
2. Khi kèo nhà cái chấm com lớn hơn là lúc tết trung thu kèo nhà cái chấm com sẽ được theo chị ra đình lĩnh quà. Trẻ kèo nhà cái chấm com trong xóm háo hức làm đèn chơi trung thu, cũng là để soi đường (vì đường làng mình tối om om đâu có điện như bây giờ). Có người có đèn ông sao (là chiếc đèn kèo nhà cái chấm com và chị luôn mong ước mà không bao giờ dám hỏi mẹ), người không có đèn thì lấy lon sữa bò làm đèn. kèo nhà cái chấm com cũng muôn làm nhưng nhà mình đến một chiếc lon cũng chẳng có, vì bố mẹ kiếm chẳng đủ ăn nữa là mua sữa bò. Thế là mẹ dạy kèo nhà cái chấm com làm đèn bằng hạt bưởi khô.
Hạt bưởi mẹ tích từ những lần hiếm hoi nhà được ăn, mẹ cũng dặn kèo nhà cái chấm com và chị ra đường thấy hạt bưởi thì nhặt về. Mẹ dạy kèo nhà cái chấm com tách vỏ, phơi khô. Tối trung thu mẹ lấy chỉ xâu cho kèo nhà cái chấm com và chị một chuỗi hạt, đốt lên cháy rất sáng và thơm. Chỉ tội hạt bưởi cháy nhanh quá, trên đường từ đình về kèo nhà cái chấm com ngã máy lần. Nhìn kèo nhà cái chấm com khóc mẹ thương, mẹ hứa năm sau sẽ xâu cho hai chị em một chuỗi hạt dài hơn. kèo nhà cái chấm com quên cả đau, lại cười toét miệng.
Đến khi kèo nhà cái chấm com lên lớp 5, lần đầu tiên kèo nhà cái chấm com được chơi một chiếc đèn lồng của riêng mình. kèo nhà cái chấm com lóng ngóng, làm nến cháy hết cả đèn. kèo nhà cái chấm com tiếc, kèo nhà cái chấm com muốn khóc mà chẳng dám để mọi người biết, kèo nhà cái chấm com cũng không muốn làm bố mẹ phiền lòng. Thế là cả bốn chị em - lúc đó em thứ tư đang học lớp 5 tuổi, chị lớnhọc lớp 7 -thi nhau chạy theo chiếc đèn bằng pin của em út. Tíu tít, tíu tít. Tiếng cười rộn rã khắp xóm nhỏ.
3. Bây giờ kèo nhà cái chấm com đã là sinh viên nhưng năm nào trung thu kèo nhà cái chấm com cũng về để đón tết cùng bố mẹ và các em. Và giờ, dù không còn phải đợi mẹ rán bánh nhưng chúng kèo nhà cái chấm com vẫn còn thói quen gõ chậu gọi trăng rồi mới phá cỗ. Hương tàn, tiếng gõ cũng dứt, chúng kèo nhà cái chấm com chia nhau miếng bánh trung thu ngon hơn, đẹp hơn, nhưng trong tâm trí kèo nhà cái chấm com không quên miếng bánh rán của mẹ năm nào.
Trung thu này kèo nhà cái chấm com không về. Bận rộn với bao nhiêu bài tập của năm cuối đại học khiến kèo nhà cái chấm com không thể đón tết cùng gia đình. Tối qua em gái hỏi kèo nhà cái chấm com có về không, lòng kèo nhà cái chấm com buồn rười rượi.
Có lẽ tối nay kèo nhà cái chấm com lại nhớ lắm tiếng gõ chậu gọi trăng. Mẹ ơi, kèo nhà cái chấm com nhớ nhà…
Đỗ Chiêm.